Przepisy BHP przez dziesięciolecia postrzegane były jako zbędne ograniczenia, wymyślane przez ludzi, którzy nie mają zbyt wielkiego pojęcia o wykonywanej pracy. I choć ostatnio pogląd na bezpieczeństwo w naszym społeczeństwie stopniowo się zmienia, to do tej pory nie wszyscy przychylnie spoglądają na tę kwestię. Dlaczego przestrzeganie przepisów BHP jest ważne? Czym grozi ich ignorowanie?
Przepisy BHP – ochrona dla pracownika
Głównym celem powstanie służb, przepisów i działów zajmujących się bezpieczeństwem i higieną pracy, jest właśnie ochrona zdrowia i życia pracowników. Szczególny nacisk kładzie się na ich dobrostan – nawet jeśli oznacza to nieznaczne zmniejszenie wydajności, tempa pracy czy zysków osiąganych przed przedsiębiorstwo. Dlatego przepisy BHP powinny być przede wszystkim egzekwowane przez pracowników, którzy powinni wręcz domagać się respektowania swoich praw przez pracodawcę. Niestety, nie zawsze jest to normą i wielu pracowników z ignorancją podchodzi do kwestii bezpieczeństwa, zaniedbując stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej, odzieży ochronnej i roboczej lub wykonując swoje zadania w pośpiechu. Podejście do organizowanych szkoleń BHP również pozostawia wiele do życzenia. Choć za takie postępowanie grozi im ze strony pracodawcy upomnienie, nagana, kara pieniężna, a nawet (w skrajnych przypadkach) zwolnienie dyscyplinarne, to nie jest to największa cena, jaką przychodzi im płacić – często skutki „luźnego” podejścia do spraw bezpieczeństwa niesie znacznie większe konsekwencje. Każdego roku dziesiątki tysięcy pracowników ulegają wypadkom przy pracy – w samym tylko 2018 roku zgłoszonych było 84304 osób poszkodowanych. Choć zdecydowana większość przypadków kończy się lekkimi uszczerbkami, to warto pamiętać, że niektóre (0,2%, czyli około 170 osób) kończą się śmiercią, czy (0,6%, czyli ponad 500 osób) ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu. Inne, poważne skutki wypadków w miejscu pracy to po prostu narażenie na straty swojego pracodawcy, co w konsekwencji może doprowadzić np. do utraty miejsca pracy.
Przepisy BHP – ochrona dla pracodawców
Niemniej pracodawców spogląda nieprzychylnie na przepisy BHP. Często szkolenia to dla nich niepotrzebne zastoje w pracy, a wyposażanie pracowników w środki ochrony indywidualnej, zbiorowej, czy odzież i obuwie robocze (lub ochronne) to zbędny wydatek. Zrozumiałe jest, że każdy właściciel firmy stara się dążyć do maksymalizacji zysków, jednak oszczędności na przestrzeganiu przepisów BHP nie mają sensu. Dlaczego?
W myśl przepisów prawa (np. art. 207 Kodeksu Pracy) to właśnie na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za zapewnianie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zatrudnionym, przestrzeganie przepisów BHP na terenie zakładu, zapewnienie środków ochronnych, a także opracowanie spójnej polityki mającej na celu doprowadzenie do zmniejszania zagrożeń w miejscu pracy. Wywiązanie się z tych obowiązków wymaga m.in. powołania (adekwatnej do wielkości firmy) służby BHP, zapewnianie odzieży i obuwia roboczego (bądź ochronnego), dbanie o właściwy stan techniczny maszyn i urządzeń, wszelkich osłon i zabezpieczeń, regularne serwisowanie sprzętu przeciwpożarowego i regularne (określone ustawowo) organizowanie szkoleń BHP.
W przypadku zaniedbań pracodawcy grożą sankcje karne – z pozbawieniem wolności do lat 3 włącznie. Inne możliwe kary to mandaty pieniężne, zawiadomienie do prokuratury, czy wydanie nakazu natychmiastowego zatrzymania działalności zakładu. Stwierdzone nieprawidłowości mogą być również podstawą do odmowy wypłaty odszkodowań przez towarzystwa ubezpieczeniowe, np. w przypadku pożaru, uszkodzenia maszyn, czy strat w mieniu. Jednak nawet jeśli nie dojdzie do poważnych konsekwencji – jak np. poważny uraz czy śmierć pracownika, to zaniedbania kwestii bezpieczeństwa często prowadzą do mniejszych wypadków i incydentów, dezorganizujących pracę, zmniejszających jej tempo, a także działających negatywnie na motywację pracowników. Najważniejszą jednak ceną, którą można zapłacić za ignorowanie BHP, jest przyczynienie się do cierpienia poszkodowanego i bliskich mu osób – towarzyszących temu wyrzutów sumienia w żaden sposób nie da się przeliczyć na pieniądze.
Szkolenia BHP – najlepszy sposób na poprawę świadomości
Regularne organizowanie szkoleń BHP to nie tylko obowiązek każdego pracodawcy, ale również doskonała sposobność do tego, by uświadomić pracownikom czyhające na nich zagrożenia i zapoznać ich z zapewnionymi środkami do ich minimalizowania. Organizacja takiego szkolenia wcale nie musi być trudna, podobnie jak prowadzenie całości spraw związanych z bezpieczeństwem pracy – wystarczy oddelegować tę część zadań specjalistom z firmy zewnętrznej, którzy zajmą się wszystkimi aspektami z nimi związanymi. Do czego serdecznie państwa zachęcamy!
Wykładowca
Najważniejszą osobą podczas prowadzenia szkolenia jest bez wątpienia wykładowca, musi, więc to byś osoba, która nie tylko posiada niezbędną wiedzę, ale także potrafi ją przekazać innym, a to nie zawsze da się pogodzić. Ponad to osoba taka powinna posiadać cechy oratora oraz odpowiednio modulować głos i budować napięcie, przez co wykład staje się ciekawszy, a nie monotonny i nudny. Innowacyjne szkolenia prowadzi więcej niż jeden osoba, bowiem każdy jest fachowcem we własnej dziedzinie. Tak, więc mamy instruktorów odpowiedzialnych za przepisy przeciwpożarowe, pierwszą pomoc, czy higienę pracy. Dobrym pomysłem jest także zaproszenie gości np. strażaka czy ratownika medycznego, którzy zobrazują niebezpieczeństwa, opowiadając o wydarzeniach autentycznych, z którymi spotkali się w swojej pracy. Łatwiej Nam, bowiem przyswoić wiedzę opartą na życiowych wydarzeniach, niż suchą teorię. Tak przeprowadzone szkolenie zapewne będzie ciekawe dla pracowników i zostanie w ich pamięci na dłużej.
Miejsce w którym odbywa się szkolenie
Szkolenie BHP może odbywać się zarówno w siedzibie firmy pracownika, jeśli ta posiada odpowiedni sprzęt, jak i w salach wykładowych firmy przeprowadzającej szkolenie. Nowoczesne szkolenia odbywają się także bezpośrednio w miejscu pracy pracownika np. na budowie czy laboratorium. Obecnie powszechne stają się, także platformy internetowe, które oferują wykłady BHP online. Niektóre firmy prowadzą zajęcia z PPOŻ na zewnątrz, co urozmaica i ożywia wykład, a słuchaczom dostarcza niezbędnego ruchu.
Wróćmy, jednak do sal wykładowych. Czym powinno charakteryzować się tego typu pomieszczenie? Przede wszystkim powinny być one czyste i zadbane oraz przyjazne dla oka słuchacza. Istotne jest, także zaopatrzenie sali w wygodne krzesła i odpowiednie ustawienie stołów tak, aby wszyscy widzieli prezentowane materiały. W trakcie nowoczesnych szkoleń BHP wykorzystuje się komputer, rzutnik, tablice multimedialne, głośniki oraz flipchart, jest to niezbędny sprzęt, który powinna posiadać każda nowoczesna sala wykładowa.
Rodzaj materiałów użytych podczas wykładu
Powszechnie wiadomo, że nie wiele zapamiętujemy z informacji, które słyszymy. Znacznie, więcej wiedzy przyswajamy, angażując pozostałe zmysły lub ucząc się poprzez zabawę, dlatego też w nowoczesnych szkoleniach BHP, wykorzystuje się różne techniki przekazywania wiedzy. Oczywiście niezbędnym elementem każdego wykładu nadal pozostaje prezentacja multimedialna. Dobra prezentacja powinna zawierać małą ilość tekstu, bowiem nie są to zajęcia z umiejętności czytania. Powinna również być przejrzysta i czytelna dla słuchaczy, a więc mieć odpowiednią wielkość czcionki. Doskonała prezentacja to tak, która zawiera, więcej obrazków niż tekstu. Obecnie do prezentacji wprowadza się filmy instruktarzowe, czy ikonografie, które znacznie ją ożywiają. Ważna jest także interakcja pomiędzy wykładowcą i słuchaczami, w tym celu stosuje się, więc gry szkoleniowe, prowadzi dyskusje, rozwiązuje problemy poprzez burzę mózgów bądź aranżuje scenki do odegrania. Obecne innowacyjne szkolenia BHP wprowadzaj więcej praktyki w czasie zajęć, co bardzo podoba się słuchaczom, np. każdy uczy się użycia gaśnicy lub pracuje na fantomie w trakcie zajęć z ratownictwa medycznego. Także użycie tablic multimedialnych, w trakcie wykładu pozwala na bezpośrednią interakcję słuchaczy w zajęcia.
Bariera językowa
W dzisiejszych czasach, mamy do czynienia z firmami międzynarodowymi, które zatrudniają pracowników z różnych krajów. W ostatnich latach przybywa coraz więcej pracowników zza wschodniej granicy. Nie każdy zatrudniony w Polsce pracownik mówi w języku polskim, dlatego prowadzenie szkolenia w tym języku, dla takich pracowników staje się bezcelowe i problematyczne. Nowoczesne firmy oferujące szkolenia BHP, proponują swoje wykłady także w języku angielskim, co rozwiązuje problem bariery językowej i pozwala na szkolenie również obcokrajowców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce.
Liczebność grupy
Wiadomo, że dla pracodawcy najlepszym rozwiązaniem jest wysłanie na szkolenie BHP jednorazowo jak największej grupy pracowników. Nasuwa się więc pytanie: czy prowadzenie wykładu w grupie np. 50-osobwej przynosi należyte efekty edukacyjne.? Odpowiedź oczywiście jest wszystkim znana. Lepiej prowadzić zajęcia w mniejszych grupach, gdzie wykładowca będzie miał bezpośredni kontakt ze słuchaczami i będzie mógł z nimi np. podyskutować. Ponadto w mniejszych grupach łatwiej przeprowadzi się zajęcia aktywne np. z użyciem fantomów, co korzystniej wpływa na przyswojenie materiału. Nowoczesność szkoleń BHP polega, więc na tym, że zajęcia odbywają się w mniej liczebnych grupach aby zwiększyć efektywność przekazanej wiedzy
Jak widać możliwe jest prowadzenie ciekawych i innowacyjnych szkoleń BHP, tak aby słuchacze brali w nich chętniej aktywny udział. Niewielkie zmiany, wprowadzenie kilku udoskonaleń np. wykład w języku angielskim, zmniejszeni liczebności grup oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii pozwala uczynić zajęcia bardziej atrakcyjnymi i skutecznymi. Nowoczesne szkolenie BHP sprawia, że zajęcia są bardziej przystępne dla słuchaczy i pozwalają im zdobyć i przyswoić niezbędną wiedzę, która w przyszłości może zaowocować w kryzysowej sytuacji i uratować czyjeś zdrowie a nawet życie. Należy przy tym pamiętać, że prawidłowe przygotowane szkolenie BHP, jest indywidualnie dostosowane do potrzeb firmy i jej pracowników i dba przede wszystkim o ich bezpieczeństwo na stanowisku pracy.
Wszystkich zainteresowanych profesjonalnymi szkoleniami z zakresu BHP zapraszamy do współpracy.
Cezary Myśliwiec